जागतिक आत्महत्या प्रतिबंध दिनाच्या निमित्याने…!

लेखक: सुरज पी. दहागावकर, विचारज्योत फाउंडेशन, चंद्रपुर मो.न.८६९८६१५८४८

महाराष्ट्र संदेश न्युज ! ऑनलाईन विशेष लेख:- 10 सप्टेंबर रोजी जागतिक आत्महत्या प्रतिबंध दिन साजरा करण्यात येत असते. हल्ली वर्तमानपत्र हातात घेतले की, आत्महत्येची किमान एक तरी बातमी हमखास दिसते. WHO नुसार, जगभरात १५ ते ३० वयोगटातील जेवढ्या तरूणांचा मृत्यु एका वर्षात होतो, त्यांच्या मृत्यूचे दुसरे मोठे कारण आत्महत्या असते. सोबतच ३० ते ४५ वयोगटातील जेवढ्या लोकांचा मृत्यू एका वर्षात होतो, त्यांच्यात मृत्यूचे तिसरे मोठे कारण आत्महत्या असते. त्यामुळे आपल्या आजूबाजूला आत्महत्येचे प्रमाण का बरं वाढत आहेत हा सर्वत्र चिंतेचा विषय बनला आहे. कारण आजकाल लोक आजाराने कमी आणि आत्महत्या करून जास्त मरण पावत आहेत. त्यामुळे जर कुणाला आत्महत्या करण्याचे विचार डोक्यात येत असेल तर खालील गोष्टी नक्की करून बघा…

◆मनमोकळं व्यक्त व्हा: जसे कुकर मधून वाफ बाहेर निघाली नाही तर स्फोट होण्याची शक्यता असते. अगदी तसंच मनातले शब्द बाहेर निघाले नाही की, मनाचा स्फोट सुद्धा होऊ शकतो आणि त्यातूनच आत्महत्येचे विचार मनात रेंगाळत जातात. बऱ्याचदा आपल्या मनातील गोष्ट आपण मनामध्येच साठवून ठेवतो. कारण व्यक्त व्हायला आपल्याला भीती वाटत असते. पण मित्रांनो मनात आत्महत्येचे विचार आले तर जवळच्या व्यक्तीजवळ (परिवार, मित्र-मैत्रिणी, भाऊ-बहीण) व्यक्त होऊन मोकळे व्हा. व्यक्त झाल्याने होत असलेला अर्धा त्रास तिथेच संपून जातो. म्हणून मित्रांनो मनमोकळं व्यक्त व्हायला शिका.

◆भूतकाळात घडलेल्या गोष्टीचा विचार सोडा: आपण मळलेला शर्ट दुसऱ्या दिवशी लावत नाही, बरोबर ना? मग मळलेले विचार डोक्यात का बरं ठेवतो? झाले ते झाले. भूतकाळात घडलेल्या गोष्टी आठवून स्वतःला त्रास देण्यात काही अर्थ नसतो. म्हणून झालेल्या गोष्टीचा विचार करून स्वतःचा वर्तमान आणि भविष्य खराब करू नका. कारण आयुष्यात प्रत्येकच गोष्ट मनासारख्या घडत नसतात. काही गोष्टी सोडून दिल्या की, आपोआप मिळत असतात. म्हणून चलो जो हुआ अच्छा हुआ असे म्हणत आयुष्याची वाटचाल आनंदाने करत राहायचे.

◆वर्तमानामध्ये जगण्याचा प्रयत्न करा: “जिंदगी में अक्सर कुछ ज्यादा पाने की चाह में, हम वह खो देते हैं जो हमारे पास है!” बऱ्याचदा असे होते की, आपल्या इच्छा या दिवसेंदिवस वाढत जातात. त्यातून एखाद्या वेळी मनासारख घडले नाही की मग आपण डिप्रेशनचा शिकार होतो. भविष्यात मला असे करायचे आहे पण मी करू शकणार का? असे जगायचे आहे पण मी जगू शकणार का? माझे स्वप्न पूर्ण होईल का? वगैरे विचार यायला लागतात. पण मित्रांनो उद्याचा विचार करून आजचा वर्तमान खराब करून काही मिळणार का? नाही ना? म्हणून मित्रांनो वर्तमानामध्ये जगण्याचा प्रयत्न करा, भविष्याची चिंता करू नका.

◆आवडणाऱ्या गोष्टींमध्ये स्वतःला गुंतवा:- आपल्या मानवी मनावर सकारात्मक गोष्टींपेक्षा नकारात्मक गोष्टीचा परिणाम जास्त लवकर होतो. म्हणून एखाद्या नकारात्मक गोष्टीमुळे चिडचिड, चिंता वाटत असेल तर, आधी स्वतःला सावरा. त्यातून बाहेर निघण्याचा प्रयत्न करा. त्यासाठी स्वतःचा शोध घ्या, स्वतःसाठी वेळ द्या, आवडणाऱ्या प्रत्येक गोष्टींमध्ये स्वतःला गुंतवून ठेवा. जेणेकरून वाईट आणि नकारात्मक गोष्टीचा प्रभाव तुमच्या मनावर होणार नाही आणि ताणतणाव येणार नाही.

◆परिस्थितीचा स्वीकार करा:- सुरुवातीला सांगितल्याप्रमाणे जीवनात प्रत्येक गोष्टी मनासारखी घडू शकतच नाही. कुठे ना कुठे ऍडजस्टमेंट करावा लागतोच. त्यामुळे मनासारख झाले नाही म्हणून जास्त टेन्शन घेत राहायचे नाही. परिस्थितीचा स्वीकार करायचा आणि पुढे चालत राहायचे. कारण काही गोष्टींमध्ये आपण इतके गुंतून जातो की, आपण सुंदर आयुष्य जगायचेच विसरून जात असतो.

◆अपयशाला घाबरू नका:- अपयश येणे म्हणजे काही आयुष्याचा शेवट नसतो. अपयश हा जिंदगीचा एक पार्ट आहे. त्यामुळे आयुष्यात येणाऱ्या अपयशाला घाबरू नका. कारण एका प्रयत्नात कुणी यशस्वी होऊ शकत नाही. म्हणून अपयश आले तरीही बिंदास्त जगा. क्योकीं,”हम हार जीत, सक्सेस फेलियर में इतना उलझ गए है कि ज़िन्दगी जीना भूल गए है. ज़िन्दगी में अगर कुछ सबसे ज़्यादा जरुरी है तो वो है खुद जिंदगी..

◆लोक काय म्हणतील:- सध्या ‘कुछ तो लोग कहेंगे’ या भीतीमुळे कितीतरी जीव जातात. मला अपयश आले आता लोक काय म्हणतील, माझे प्रेमप्रकरण लोकांसमोर आले आता लोक काय म्हणतील, मी एक गुन्हा केला आता लोक काय म्हणतील, मी परीक्षेत नापास झालो आता लोक काय म्हणतील. अरे मित्रांनो लोक काहीच नाही म्हणत फक्त आपणच स्वतःच स्वतःला म्हणत फिरतो. लोकांना स्वतःसाठी वेळ नाही तर तुमचा विचार ते का करतील? आणि करतीलही तरीही तुमचं काही बिघडणार आहे का? नाही ना. म्हणून लोकांचा विचार करणे सोडून द्या.

◆स्वतःसाठी वेळ द्या:- आनंद चित्रपटातील एक सुंदर डायलॉग आहे. बाबू मोशाय, ज़िन्दगी बड़ी होनी चाहिए, लम्बी नहीं. म्हणून या पृथ्वीवर आपण जेवढ्या दिवस आहोत तेवढ्या दिवस आनंदात राहण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. कधी-कधी काही गोष्टीचे जास्त प्रमाण आपल्यासाठी घातक ठरू शकते. त्यामुळे कोणत्याही गोष्टीची सवय लावून घेऊ नका. बऱ्याचदा आपण दुसऱ्याला खुश ठेवण्याचा प्रयत्न करत असतो पण आपले स्वतःकडे दुर्लक्ष कधी होते हेच कळत नाही. म्हणून स्वतःसाठी वेळ द्या..

◆वेळ वाईट असते जिंदगी नाही:- मित्रांनो, जीवनात कधी-कधी काही काळ इतका वाईट असतो की, आयुष्य नकोसे होऊन जाते. पण तो वाईट काळ संपला की, आयुष्याची गाडी व्यवस्थितपणे रुळावर आलीच समजा. कारण अंधार पडला म्हणून सगळं संपलं असे होत नाही. अंधार झाला म्हणजे सकाळ होणारच, सूर्य निघणारच, सगळं जग प्रकाशित करणारच. म्हणून काही क्षणासाठी संपूर्ण आयुष्य संपवू नका. कारण जीवनात अनेक गोष्टी संयमाने मिळत असतात..

…..तूर्तास एवढेच!….

आपल्या परिसरातील बातम्या करीता आजच संपर्क साधावा प्रशांत जगताप संपादक मो. 9766445348 7385445348